Η φωνολογική ενημερότητα ή φωνολογική επίγνωση είναι η ικανότητα των παιδιών να αναγνωρίζουν και να διακρίνουν τα δομικά μέρη της γλώσσας. Με την δεξιότητα αυτή αναγνωρίζουν οτι οι προτάσεις αποτελούνται από λέξεις, οι λέξεις από συλλαβές και οι συλλαβές αποτελούνται από φωνήματα.
Επιπλέον, έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται την ομοιοκαταληξία (π.χ /πάνω/-/κάνω/) καθώς και να διακρίνουν πως δυο λέξεις μπορεί να έχουν ίδιο το αρχικό, μεσαίο ή τελικό τους φώνημα(γράμμα). Για παράδειγμα οι λέξεις /έλα/-/ένα/ έχουν κοινό αρχικό φώνημα.
Η δεξιότητα αυτή αναδύεται ήδη από την ηλικία των 3 ετών και ολοκληρώνεται σταδιακά μέχρι την ολοκλήρωση της νηπιακής ηλικίας, δηλαδή στα 5-6 έτη. Έχει μεγάλη σημασία η κατάκτηση της φωνολογικής ενημερότητας καθώς είναι η δεξιότητα που διευκολύνει τη μετάβαση από τον προφορικό στον γραπτό λόγο και συνδέεται με την κατάκτηση της ανάγνωσης και της γραφής στην σχολική ηλικία.
Σύμφωνα με έρευνες παιδιά που δεν έχουν κατακτήσει επαρκώς την ικανότητα αυτή παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες και χαμηλή ακαδημαϊκή επίδοση. Αντιθέτως, παιδιά με ανεπτυγμένη φωνολογική ενημερότητα διευκολύνονται τόσο στο κομμάτι της ανάγνωσης όσο και της γραφής.
